નૈરોબી, તા. ૯-૨-'૭૦
બપોરની કથામાં વચનામૃત અંત્યનું ૧૮મું વંચાતું હતું. એવામાં સેવકે ઠાકોરજીને મુખવાસમાં ધરાવેલી શેકેલી બદામ યોગીજી મહારાજ આગળ ધરી. ભાગ્યે જ સ્વામીશ્રી બદામ જમતા, પણ આજે સૌના આગ્રહથી એક બદામ મોઢામાં મૂકી મમળાવા લાગ્યા. બીજી સૌને વહેંચી દીધી. વચનામૃતના પ્રસંગમાં પોતે જ પ્રશ્ન ઉપસ્થિત કર્યો :
'મહારાજ પંડે હતા છતાં સત્પુરુષ કેમ બતાવ્યા ? મારો સંગ કરો, તેમ કેમ ન કહ્યું ?'
બહુ સૂક્ષ્મ મુદ્દો ઊભો કરી સ્વામીશ્રી સમજાવવા લાગ્યા, 'બધા મહારાજને ઓળખે પણ સત્પુરુષ અનાદિ (ગુણાતીત) છે તેને ન ઓળખે. મહારાજ કહે છે, તેનો સમાગમ કરો તો જ વાસના જીર્ણ થાય.'
ગુણાતીત સંત વગર વચનામૃતનું આવું રહસ્ય કોણ સમજાવે ?
સ્વામીશ્રી આગળ કહેવા લાગ્યા :
'એક ફિલમ આવ્યું હોય ને સાધુ આવ્યા હોય. બેયમાં જાય તો વાસના બળવાન છે. પણ ફિલમને ઉડાડી દે તે વાસના જીર્ણ થઈ કહેવાય...'
પ્રસંગોપાત્ત વાતો ચાલતી હતી. એના અનુસંધાનમાં સ્વામીશ્રી કહે :
'કોઈ જમાડે, કોઈ ફોટા પાડે, કોઈ દેહે કરીને સેવા કરે, તે બધી સેવાઓ છે. સ્વામી કોઈ દિ' ખાય-પીવે નહિ. પણ બધાને રાજી કરવા જમે...'
'હરિભક્તો રસોડામાં છે તે આજ્ઞાથી છે તો તેમને તે કથા જ છે. 'છો ને થતું,' એમ કહી કથામાં આવે તે સારું નહિ...'
'મહારાજ છતાં સંતો નિર્વાસનિક હતા. મંદિરનું કામ નહોતું ફાવતું, પછી મહારાજની આજ્ઞાથી મંદિરમાં (સેવામાં) જોડાઈ ગયા...'
'ગિરધરભાઈ ક્યાં ગયા ?' ...'રસોડે...' 'લ્યો, એ જ નિર્વાસનિક. એ કથામાં જ બેઠા છે.'
બપોરની કથામાં સમજણની આવી માર્મિક વાતો સ્વામીશ્રી સૌને પીરસતા.

- સાધુ ઈશ્વરચરણદાસ